Rogówka, czyli poligon laserowej korekcji wzroku
Metody laserowej korekty wzroku różnią się od siebie pod wieloma względami. Dzięki wielu dostępnym metodom lekarz przeprowadzający wywiad z pacjentem jest w stanie wybrać najlepszą, czyli taką, która jest najbezpieczniejsza dla pacjenta i pasuje do jego portfela. Niektóre metody nie będą dostępne dla każdego, choćby ze względu na to, że wada jest zbyt duża lub rogówka zbyt cienka. Właśnie rogówka jest bardzo ważnym elementem całej procedury korekcji wzroku. Mimo wielu różnic, każda metoda laserowej korekty wzroku operuje na rogówce.
Rogówka – umiejscowienie i rola
Rogówka jest optyczną częścią oka, którą widać z zewnątrz. Stanowi niejako okno na świat – to przez nią promienie światła dostają się do wnętrza oka, gdzie dzięki siatkówce obraz trafia do naszego mózgu. Jej główne zadania to ochrona wnętrza oka, gdzie znajdują się bardziej wrażliwe struktury, jak również refrakcja, czyli funkcja optyczna, polegająca zmianie kierunku promieni słonecznych. Ze wszystkich elementów oka mających zdolność refrakcji to właśnie rogówka posiada największe możliwości załamywania światła. Przyjmuje się, że ok. 70% refrakcji oka przypada na rogówkę, pozostałe elementy, mające wpływ na ten proces. to soczewka oka oraz, w znikomym stopniu, ciało szkliste.
Budowa rogówki
Aby zrozumieć różnice oraz potencjalne zagrożenia związane z poszczególnymi metodami laserowej korekcji wzroku, warto poznać więcej szczegółów na temat rogówki.
Rogówka posiada kilka warstw. Wyliczając od najbardziej zewnętrznych, są to:
– nabłonek przedni, składający się z ok. 6 warstw komórek – grubość ok. 50 mikronów
– blaszka graniczna przednia (tzw. błona Bowmana) – grubość ok. 10 mikronów
– istota właściwa rogówki (zrąb) – grubość ok. 400 mikronów
– warstwa Duy (odkrywa w roku 2013 przez prof. Dua) – grubość ok. 15 mikronów
– blaszka graniczna tylna (tzw. błona Descemeta) – grubość ok. 5-10 mikronów
– nabłonek tylny (śródbłonek komory przedniej) – grubość ok. 5 mikronów
Jak wynika z prostej arytmetyki, cała rogówka ma grubość ok 0,5-0,6 mm. Grubość rogówki i jej poszczególnych warstw jest cechą indywidualną człowieka. Może się ona zmieniać w zależności od wieku.
Zabieg dotyczy trzech warstw rogówki
Rogówka, dzięki łatwemu dostępowi z zewnątrz oraz dużym możliwościom refrakcji stała się naturalnym elementem oka, który modyfikuje się w celu poprawy widzenia pacjentów. Wszystkie metody laserowej korekcji wzroku skupiają się na trzech pierwszych warstwach rogówki. Laser odpowiedzialny za zmianę refrakcji oka, czyli faktyczną korekcję, operuje na warstwie trzeciej – najgrubszej, czyli istocie właściwej. Aby laser mógł swobodnie modyfikować ten obszar, nabłonek, czyli pierwsza warstwa rogówki, musi zostać usunięty. W zależności od metody, nabłonek może być zdjęty za pomocą specjalnej szczoteczki, przy pomocy lasera (innego, niż ten który koryguje wadę) lub specjalnego urządzenia, zwanego keratomem.
O co chodzi z cienką rogówką?
Nie wszystkie motody mogą zostać zastosowane u wszystkich pacjentów. Niektórzy, z powodu zbyt dużej wady, w ogóle nie kwalifikują się do zabiegu. Inni, z racji cienkiej rogówki, mogą skorzystać tylko z niektórych metod. Nie każda rógówka jest identyczna. Jej grubość jest różna w przypadku każdego pacjenta. Jeżeli pacjent ma zaawansowaną wadę i cienką rogówkę, nie może skorzystać z najpopularniejszej na świecie metody LASIK. Przyczyną jest sposób przeprowadzania tej operacji. Zanim laser ekscimerowy przejdzie do modelowania istoty właściwej rogówki, za pomocą specjalnego urządzenia, zwanego mikrokeratomem, usuwana jest zewnętrzna część rogówki. Wytworzony w ten sposób płatek po zabiegu umieszczany jest z powrotem na swoim miejscu. Problemem w tym przypadku jest niestety fakt, że wytworzony płatek ma grubość nawet 180 mikronów, co przy cienkiej rogówce stanowi nawet do 40% jej grubości. Tak więc laser modelujący rogówkę po zdjęciu płatka ma znacznie mniejszy obszar, który może modyfikować. Ponieważ celem działania lasera jest spłaszczenie rogówki w przypadku krótkowzroczności, lub uwypuklenie – w przypadku dalekowzroczności, może się okazać, że pozostała grubość rogówki jest zbyt mała, aby uzyskać pożądany kształt, korygujący całość wady oka.
Bez błony Bowmana da się żyć
Niektóre metody, takie jak LASEK lub PRK polegają na usunięciu więcej niż jednej warstwy rogówki. Przed modelowaniem laserem ekscimerowym przeprowadza się zabieg usunięcia nabłonka oraz błony Bowmana. Po zabiegu korekcji pacjentom zagłada się opatrunkową soczewkę kontaktową, która zdejmowana jest po około tygodniu. Przez kolejne tygodnie po zabiegu oko goi się, co może potrwać nawet rok. W tym czasie odrasta nabłonek rogówki. Nabłonek jest jedyną warstwą, która ma możliwość regeneracji. W wyniku laserowej korekcji pacjent traci błonę Bowmana. Co to oznacza? Dla pacjenta nic złego. Rola błony Bowmana nie jest znana i wieloletnie badania pokazały, że jej brak nie wpływa negatywnie na funkcje oka. Nawet w długim horyzoncie czasowym. Pierwszy zabieg metodą PRK miał miejsce ponad 30 lat temu, a pacjent, którym jest kobieta mieszkająca w Stanach Zjednoczonych w stanie Nowy Orlean, wciąż ma idealny wzrok.
Podobał Ci się powyższy artykuł? Chcesz być na bieżąco? Dołącz do naszego newslettera!